بررسی تطبیقی خودکارآمدی از دیدگاه قرآن و روانشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

خودکارآمدی از جمله مفاهیمی است که روانشناسان از راه مطالعه خصوصیات انسان و با مطالعات تجربی به آن دست یافته اند. سرمایه‌های انسانی بزرگ‌ترین سرمایه هر جامعه به‌حساب می­آید. توجه به این مهم می­تواند در پیشرفت جامعه تأثیر بسزایی داشته باشد. اگر فرد، بسیار توانمند و مستعد باشد اما باورش نسبت به توانایی­های خود ضعیف باشد، عدم نتیجه دلخواه در انجام کاری که انجام می­دهد، دور از انتظار نیست و بنابراین در برنامه­ریزی کلان تربیتی وآموزشی باید به آن نگاه ویژه­ای داشت. در این مقاله تلاش می­شود این مفهوم از منظر قرآن بازخوانی شده و به بررسی تطبیقی آن در قرآن و روانشناسی پرداخته شود. با بررسی تمامی آیات قرآن کریم مشخص گردید که قرآن به باور انسان به توانایی‌های خود به‌عنوان یک اصل در مسیر کمال توجه کرده و در آیاتی این موضوع را مطرح کرده است. با مقایسه مفهوم خود­کارآمدی در قرآن و روانشناسی مشخص گردید که در آیات قرآن علاوه بر آنچه در حوزه روانشناسی پیرامون خودکارآمدی آمده است، به منابع و عوامل دیگری پرداخته‌شده است. در پژوهش حاضر، منابع خودکارآمدی که از منظر قرآن تأیید شده، در دو بخش آمده است: 1- آیاتی از قرآن که منابع خودکارآمدی از دیدگاه روانشناسی را تأیید می‌کند،2- منابع خودکارآمدی که در قرآن به صورت اختصاصی بیان شده است. در بخش ایجاد و شکل­گیری خودکارآمدی نیز از منظر قرآن و روانشناسی تفاوت‌هایی وجود دارد چراکه قرآن همواره خودکارآمدی را با توجه به عنایات خدا و تأییدات او مطرح می­نماید.

کلیدواژه‌ها