رشد و پیشرفت از جمله مفاهیمی است که انسان همواره به دنبال آن است و می‌کوشد تا خویش را در مسیر آن قرار داده و از آن منحرف نگردد. بشر برای زندگی دنیوی و اخرویش اهدافی را تعیین و به‌سوی آن‌ها حرکت می‌کند. اگر اهداف به‌درستی تعیین و راه صحیح برای رسیدن به آن انتخاب گردد، و از آسیب‌های این مسیر به‌طور کامل اطلاع حاصل شود، می‌تواند انسان را در مسیر پیشرفت قرار داده و او را به اهداف مورد نظرش برساند. قرآن کریم به‌عنوان کتاب هدایت پس از ترسیم کردن اهداف دنیوی و اخروی انسان، به بیان لوازم رسیدن به این اهداف پرداخته است. در نگاه قرآن کریم، از جمله بایسته‌هایی که رسیدن به اهداف را میسر می‌سازد، شناخت کامل از آسیب‌ها است؛ شناختی که با دانستن چگونگی رفع و دفع آن همراه باشد. آسیب‌های بینشی، مهم‌ترین آسیب‌های پیشرفت هستند که قرآن بر لزوم شناخت آن تأکید نموده و راه‌های مبارزه با آن را نیز درآیات فراوانی مطرح کرده است. در منطق قرآن، ظاهر نگری، خرافه‌پرستی، تحجر، تعصب، و استبداد، از جمله مهم‌ترین آسیب‌های بینشی پیشرفت به شمار میآید. این کتاب آسمانی به نقش عوامل معنوی در پیشرفت اشاره کرده و نگرش پوزیتویستی به جهان هستی و عوامل دخیل در رخدادهای آن را آسیبی جدی در مسیر پیشرفت می‌داند. خداوند متعال با بیان برخی سختی‌ها و مشکلات در مسیر پیشرفت، به نقش مخرب خرافات و تعصبات بی مورد توجه داده است و انسان‌ها را از ناامیدی و یاس پس از برخورد با مشکلات و شکست، بر حذر می‌دارد.
)