2
استاد تمام گروه تفسیر و علوم قرآن جامعه المصطفی العالمیه
3
جامعه المصطفی العالمیه
چکیده
هر نظام اندیشه‌ای و رفتاری بر مبانی فکری بنا نهاده شده است به‌گونه‌ای که دیگر ساحت‌های آن نظام، بر پایه آن سامان می‌یابد. کارکرد مبانی در نظام‌های فکری راهبردی بوده و راه و مسیر را برای پویندگان آن روشن کرده و آنها را به سمت اهداف مطلوب خود رهنمون می‌کند. در پژوهش حاضر مبانی معرفتی، هستی و انسان شناسانه ساختار نظام سیاسی قرآن با استفاده از روش تفسیر موضوعی استنباطی و اجتهادی با استناد به آیات قرآن کریم و اقوال مفسران کشف و استخراج شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مبانی معرفت‌شناسی نظام سیاسی قرآنی علاوه بر بهره‌مندی از حواس، عقل، وجدان و یافته‌های بشری از نعمت وحی نیز برخوردار می‌باشد و بدیهی است که این منطق، بینش و نگرش وسیع‌تری به انسان می‌دهد و عرصه‌ی معرفت‌شناسی را گسترده‌تر می‌سازد و نیز روشن شد که مبانی هستی‌شناسی نظام سیاسی قرآنی بر این اندیشه استوار است که جهان خلقت از وحدت و شعور باطنی، هدفمندی، قانونمندی برخوردار می‌باشد. انسان‌شناسی قرآنی حکایت از آن دارد که انسان از ویژگی‌هایی همچون: اجتماعی بودن، دارای اختیار و اراده، فقر مطلق در مقابل غنای مطلق خداوندی برخوردار بوده و برای رسیدن به کمال مطلوب، نیازمند به هدایت و راهبری است. افزون بر آن مشخص شد که ساختار نظام سیاسی قرآن با توجه به مبانی معرفتی و هستی شناسانه آن برای مدیریت جهان و رساندن انسان به کمال مطلوب، یعنی «قرب الهی و لقاءالله»، نازل شده است.
)