قرآن کریم بهعنوان کتاب هدایت بشر، تمامی عرصههای حیات فردی و اجتماعی از جمله حوزه سازمان و مدیریت را در بر میگیرد و راهکارهای عملی برای تعاملات سازنده انسانی ارائه مینماید. ارتباطات کلامی بهعنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت و رهبری اسلامی، در محیطهای سازمانی نقش محوری در ایجاد اعتماد، کاهش تعارض، ارتقای انگیزه و بهرهوری ایفا میکند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد مستقیم به آیات نورانی قرآن کریم و بهرهگیری از آرای مفسران برجسته، شاخصهای ارتباطات کلامی مؤثر در سازمان را استخراج و در سه دسته کلان «شنیداری-ادراکی»، «گفتاری-استدلالی» و «اخلاقی-نظارتی» تبیین مینماید. یافتههای پژوهش نشان میدهد قرآن کریم شاخصهای بنیادین استماع احسن و ممنوعیت تکذیب شتابآلود (شنیداری-ادراکی)، بیان رسا و شفاف، سخن عالمانه و مستدل، ارائه استدلال قابل فهم و متناسب با مخاطب و جدال احسن (گفتاری-استدلالی) و پرهیز از شتابزدگی در تصمیمگیری و قضاوت و کرامتبخشی به مخاطب حتی در اوج اختلاف (اخلاقی-نظارتی) را بهعنوان ارکان اصلی ارتباطات کلامی مؤثر در فضای سازمانی معرفی کرده است. التزام عملی به این شاخصهای قرآنی نهتنها روابط حسنه و پایدار درونسازمانی را تقویت میکند، بلکه از کجفهمیها، کدورتها، تعارضات غیرضروری و تصمیمات شتابزده پیشگیری نموده و زمینهساز مدیریت اسلامی کارآمد، عدالتمحور و انسانمحور میگردد. این پژوهش با تأکید بر جامعیت قرآن در حوزه مدیریت و سازمان، الگویی بومی و آسمانی در قالب چارچوب سهگانه «شنیداری-ادراکی، گفتاری-استدلالی و اخلاقی-نظارتی» برای ارتباطات کلامی مؤثر در سازمانهای معاصر ارائه میدهد.
)